Happy food

Kortdurende psychische effecten

Het ligt voor de hand dat wanneer je iets eet dat je héél lekker vindt, je je daardoor meestal gelukkiger zult voelen. Aangezien smaken verschillen, kan de een heel gelukkig worden van iets waar de ander zijn neus voor ophaalt. Zo ben ik gek op gebakken champignons, terwijl andere mensen ervan walgen omdat ze zo glibberig zijn. Ook binnen een persoon kan smaak zich ontwikkelen. Het beste voorbeeld is dat bijna ieder kind een hekel heeft aan spruitjes, terwijl volwassenen ze blijkbaar lekker genoeg vinden om ze te eten en aan hun kinderen voor te schotelen! Ook andersom is het mogelijk, zo zijn kinderen gek op allerlei snoepjes die volwassenen vaak te zoet vinden. Wanneer je ooit ziek bent geworden van een ingrediënt, kun je er een aversie tegen ontwikkelen. Soms gaat dit zover dat je al misselijk wordt wanneer je eraan denkt. Dat heet het Garcia-effect, genoemd naar de psycholoog die dit effect heeft ontdekt. Zelf ben ik ooit ziek geworden van garnalen en ik heb ze daarna nooit meer kunnen eten, later breidde zich dat ook uit naar roze vis. Nu ik veganist ben, vind ik zelfs ‘nep-garnalen’ op basis van soja nog weerzinwekkend.

Het zijn vaak de meest ongezonde dingen die een gevoel van geluk (“lekker even zondigen”) oproepen, maar dat is vaak maar van korte duur. Je kunt er daarna spijt van krijgen omdat je eigenlijk op je gezondheid of gewicht wilde letten. Daarnaast kan je lichaam laten merken dat het een verkeerde keuze was, doordat je last krijgt van maagzuur of buikpijn.

Hormonale effecten

Waar de hierboven genoemde associaties tussen (on)geluk en voeding vooral psychisch van aard zijn en per persoon verschillen, bestaan er ook kortdurende effecten die biologisch van aard zijn en die bij de meeste mensen overeenkomen. Zo zijn er verschillende voedingsstoffen die zorgen dat er endorfines vrijkomen in de hersenen, wat zorgt voor een gevoel van welbevinden en geluk en wat daarnaast pijnstillend werkt. Deze werking is onder anderen geconstateerd bij suikers, vetten, chilipepers en chocolade. In chocolade (en rode wijn) zit daarnaast fenylethylamine, de stof die ook wordt aangemaakt wanneer mensen verliefd zijn. Instant happiness is dus op te wekken door met je geliefde een rood wijntje te drinken en daar een stuk chocolade bij te knabbelen!

Het bekendste ‘gelukshormoon’ is misschien wel serotonine. Vrouwen hebben hier vaker dan mannen een tekort aan, omdat mannen het van nature meer aanmaken. Om meer serotonine aan te maken, is het belangrijk om te ontbijten; de meeste serotonine wordt namelijk in de uren na zonsopgang aangemaakt. Verder is het belangrijk om voldoende vitamines en mineralen binnen te krijgen, zoals vitamine B3, B6 en magnesium. Een tekort aan serotonine kan onder anderen leiden tot depressiviteit.

Een ander hormoon dat bijdraagt aan geluk is dopamine, wat ook zorgt voor alertheid. Het wordt vrijgegeven door het eten van eiwitrijk voedsel. Dit hoeft geen dierlijk voedsel te zijn; ook bonen, soja, brood, noten en linzen zijn rijk aan eiwitten. Cafeïne en alcohol hebben juist een negatief effect op het aanmaken van dopamine.

Hoewel bovenstaande misschien anders suggereert, word je er niet kortdurend gelukkig van als je teveel eet. Overeten zorgt er namelijk voor dat er minder ghreline wordt aangemaakt. Ghreline is een hormoon dat ontspannend en stressverminderend werkt; het wordt vrijgegeven wanneer je honger hebt.

Natuurlijke voeding

Goed, je wordt dus gelukkig van chocolade, maar dat wist je waarschijnlijk al. Wanneer je niet lekker in je vel zit, zal dit echter weinig helpen. Om gelukkig te kunnen zijn is het belangrijk dat je zowel lichamelijk als geestelijk gezond bent, voor zover je dat zelf in handen hebt. En je hebt meer zelf in handen dan je zou denken.

Een zeer interessant onderzoek naar de invloed van voeding op gezondheid en welzijn is de China Study. Ik doe de onderzoekers eigenlijk te kort door er enkel naar te verwijzen, want het is een echte eye-opener waar niet alleen ‘doorsnee mensen’ maar ook doctoren iets van kunnen leren. Lees hier meer over dit onderwerp. Een citaat uit het artikel:

“Veel van de problemen en ziektes die we nu ondervinden kunnen geminimaliseerd worden of zelfs geheel voorkomen worden door wat we besluiten te eten! Een van de zaken waar u direct aan dient te denken is het eten van vitaminerijke voeding.
Aan de basis van deze vitaminerijke voeding staan onbewerkte plantaardige producten, groenten, fruit, granen en noten. Dit betekent eveneens dat we zoveel als mogelijk voeding die niet in deze groepen zitten dienen te vermijden. Dit is inclusief dierlijke producten en bewerkte voeding als kristalsuiker, witte meel en bewerkte oliën. Deze laatste worden vaak toegepast om junkfood te maken waar de supermarkt mee vol staat.”

Ik doe tegenwoordig 90% van mijn boodschappen op de groente- en fruitafdeling. Het liefste koop ik alles biologisch, zodat ik geen bestrijdingsmiddelen binnen krijg. Vind je het zelf lastig om lekkere en gezonde gerechten te bedenken, laat je dan helpen door internet of kookboeken. Je zult zien dat je er uiteindelijk plezier in krijgt om groenten en fruit in alle kleuren van de regenboog te bereiden.

Luister naar je lichaam

Daarnaast raad ik aan om goed naar je lichaam te luisteren en op tijd in te grijpen als je iets ‘hoort’ dat je niet bevalt. Ik liep zelf maandenlang rond met vage klachten. Het voelde alsof ik ergens een tekort aan had, maar ik wilde me niet aanstellen. Recentelijk heb ik toch bloed laten prikken en ik had direct spijt dat ik het niet eerder had gedaan. De meeste waarden in mijn bloed waren prima, ik had alleen een groot tekort aan Vitamine D. Het merendeel van de Nederlanders heeft hier een tekort aan, ontdekte ik later. Vitamine D is uit voeding te halen, maar je krijgt het vooral door regelmatig halverwege de dag naar buiten te gaan. Nu ik weet dat ik een tekort heb, supplementeer ik Vitamine D met de plantaardige tabletten van Vitashine. Als je altijd moe bent en vage klachten hebt, zul je je logischerwijs ook minder happy voelen.

Ook supplementeer ik Vitamine B12, door middel van tabletten van De Tuinen. B12 zit in dierlijke producten, maar dit komt doordat B12 als supplement door veevoer wordt gedaan. Het is dus effectiever en diervriendelijker om die supplementen direct zelf in te nemen. Bovendien is het eten van vlees geen garantie; doordat mensen die vlees eten er misschien vanuit gaan dat ze overal genoeg van binnen krijgen, kan er een tekort ontstaan zonder dat ze het doorhebben. Mensen die geen vlees of dierlijke producten eten, zijn zich al erg bewust van wat ze eten en zullen daarom over het algemeen ook eerder ingrijpen wanneer ze ergens een tekort aan dreigen te krijgen.

Eten zonder schuldgevoel

Zelf word ik er simpelweg heel gelukkig van om te weten dat mijn eetgewoonten relatief goed zijn voor mens, dier en aarde. Ik let er op dat wat ik in mijn mond steek zo weinig mogelijk bijdraagt aan dierenleed, uitbuiting van boeren, milieubelasting en voedsel-/waterverspilling. Ik eet zonder schuldgevoel en ook dat draagt bij aan mijn geluk. Tegenwoordig is het heel laagdrempelig om hier mee te experimenteren. Doe eens mee aan de Vegan Challenge, waarbij je een maand lang plantaardig eet. Niet alleen zul je merken dat je je er fit door gaat voelen, maar je zult ook meer waardering krijgen voor de rijke smaken die moeder natuur te bieden heeft. De website van Vegan Challenge staat vol met recepten, die je kunt filteren op o.a. moeilijkheidsgraad, seizoen en gelegenheid. Bevalt het je niet, dan kun je er geheel vrijblijvend mee stoppen. Maar het liefst maak je de challenge natuurlijk af…!