Transformaties in gradaties

Drogen

Je kent vast wel de rozijn. Als kind kregen velen van ons die vaak in de bekende rode doosjes, zonder erbij na te denken waar het vandaan kwam. Dat is natuurlijk logisch, want als kind eet je gewoon wat je lekker vindt en denk je niet na waar het vandaan komt. Maar nu duik ik eens in die indrukwekkende transformaties. Zelf vind ik ze namelijk bijzonder, al vinden we het tegenwoordig vanzelfsprekend dat zulke producten bestaan.

Ik vroeg me af wat precies het proces is dat een druif ondergaat om de rozijn te worden zoals we die kennen. Daarbij ontdekte ik dat het proces niet ingewikkeld is, aangezien het hier gaat om het drogen van de druiven tot ze al het vocht zijn verloren. De suikers blijven aanwezig, waardoor het een populaire snack is onder kinderen, maar ook bij volwassenen vallen ze goed in de smaak. Denk maar eens aan een appeltaart of een broodproduct waar ze in verwerkt zijn. Wat het droogproces wel bijzonder maakt is de tijd die het kost om het gewenste resultaat te bereiken: in de zon duurt het soms wel weken! Ook kun je ze thuis zelf drogen, door ze in een droogmachine te leggen op een temperatuur van ongeveer 65 graden voor minstens 24 uur. Ook zou je ze thuis op je tuintafel kunnen drogen in de zon. Dit drogen kan met diverse soorten druiven, maar de Sultana druif is het meest geschikt door de textuur en het feit dat ze pitloos zijn.

Fermentatie/gisting

Tijdens een fermentatieproces wordt een product bewerkt door middel van het omvormen van ingrediënten zoals suiker met gist. Daarmee "transformeer" je de suikers vervolgens in andere ingrediënten als CO2 en alcohol, en kun je door het toevoegen van bacteriën nieuwe zuren maken. Zo kan een simpele komkommer een heel andere smaakbeleving krijgen wanneer gisting in een zure oplossing van azijn en zout plaatsvindt. Van waterig en fris naar een volle, zure smaak. Hiervoor moet de komkommer zeker een week in de pot blijven, samen met zoutoplossing. Mocht je dit thuis willen proberen, dan moet je weten dat een grote komkommer niet het meest geschikt is. Je kunt beter kiezen voor de kleinere, dikkere varianten. Deze houden minder vocht vast en zijn als augurk een stuk knapperiger dan wanneer je de grotere variant fermenteert. En ze passen een stuk beter in de glazen potten die je ervoor gebruikt, wel zo handig.

Door fermentatie in een afgesloten pot kan ook thee veranderen in een ander product, zoals kombucha. Zelf ben ik groot fan van diverse soorten kombucha, omdat de smaak rustig, maar interessant blijft. Gewone thee is lekker, maar kombucha geeft net wat meer prikkeling aan de smaakpapillen, vind ik. Er zijn ontzettend veel producten waarmee geëxperimenteerd wordt door fermentatie toe te passen: het maken van alcohol en melkproducten als yoghurt zijn ook favoriet. Kortom, er zijn enorm veel producten te fermenteren, ieder op zijn eigen manier.

Bevriezen

Een simpele, zeer bekende vorm van het transformeren van producten is kou, bevriezing. Waarschijnlijk denk je nu meteen aan waterijsjes. Tegenwoordig koop je verpakkingen met bijvoorbeeld vrieslollies in de supermarkt. Je hoeft thuis enkel nog de verpakking een dag in de vriezer te leggen en de ijsjes zijn klaar voor consumptie. Mijn eigen ervaring hiermee is positief, want als ik boodschappen gedaan heb kom ik vaak iemand tegen, waarna mijn normale ijsjes bij thuiskomst gesmolten zijn. Ook neemt het minder ruimte in beslag in de tas. Alle kleine dingen helpen, toch? Ook kun je eenvoudig je eigen ijsklontjes maken door een vorm te vullen met water, mogelijk met een smaakje of fruit erbij. Dit bevriezingsproces is een stuk minder indrukwekkend, maar ik vond toch dat het een plekje verdient in deze blog: niet alles hoeft rocketscience te zijn.

Er zijn best veel processen waarbij producten ineens een andere textuur of smaaksensatie krijgen. Heb jij een favoriet product of ingrediënt waar een bepaald proces aan vooraf is gegaan? Laat het weten in de reacties onder deze blog, ik ben benieuwd. Kombucha uit thee blijft persoonlijk mijn winnaar tot nu toe.