Streekeigen ballen

De eierbal is een streekproduct, omdat die in een bepaald deel van de wereld geproduceerd, en meestal geconsumeerd wordt. In dit geval ongeveer tussen de lijnen ten noorden van Assen en ten oosten van Drachten. Een Groninger streekproduct dus. Een snack die warm uit de frituur wordt gegeten. Het mag met mayonaise of een andere saus, maar de klassieke opvatting is om de bal, ongeveer zo groot als een tennisbal, naturel, zo-met-niks, te nuttigen.

Kerrieballen

Wat is nu een eierbal? Een eierbal of aaierba(a)l, is een gekookt kippenei, verpakt in een ragoutachtige massa, die weer door de paneer is gerold. Beperkt houdbaar omdat een ei beperkt houdbaar is. En omdat er persoonlijke smaken en voorkeuren voor de ene ragout of de andere bestaan, wil de smaak van de ene eierbal soms behoorlijk afwijken van de andere. Zo gebeurt het nog wel eens dat eierballenmakers behoorlijk kwistig met de kerriepot door de ragout gaan. Ik zeg niet dat dit per definitie onsmakelijk is, maar zeker wanneer er een smakelijk scharreleitje is gebruikt, wordt de zachte eismaak nogal naar de achtergrond gedrukt door de kerrie. In jargon: het ei kan de kerrie dan bepaald niet aan.

Frietei en Scotch Egg

En zoals de (-on)regelmatig oplaaiende verhitte discussies tussen kenners gaan: er zijn varianten van de eierbal die er op lijken, maar toch anders zijn. Zoals een Frietei in zuidelijkere delen van Nederland: hiervoor wordt slechts een half ei, of een in stukjes gehakt ei gebruikt. Het Scotch Egg is nog weer iets anders. Deze achterneef, ook wel ‘vogelnestje’ genoemd, wordt namelijk koud gegeten en heeft een vulling van (worst)vlees, waar de eierbal (welke warm wordt geserveerd) de kern vertroeteld weet in een zachte, luchtige, donzen ragoutmantel.
Verder weer gaat de polemiek over welke uitbater of automatiek de oudste rechten heeft, dus ‘dé’ uitvinder van de eierbal genoemd mag worden. Ik denk dat de kanshebbers zo dicht tegen elkaar zitten, dat het erg moeilijk is er eentje voor 100% deze eer toe te kennen. De oudste recepten zijn zeker zestig jaar oud. En misschien is hier wel sprake van een ontdekking die door meerdere personen in ongeveer dezelfde tijd is gedaan, net zoals bij de boekdrukkunst. Wie zal het zeggen?

Eierballetje-met-style

Heel leuk is dat ook de betere gastronomie zich door de eierbal laat inspireren. Zo proefde ik een paar maanden terug hier in de stad bij restaurant Voilà! hun variant. Uitbater-kok Hans Over had er samen met zijn kok eentje gemaakt als tussengerecht. Maar dan, je hebt style of je hebt style, met een kwarteleitje. Het was zo’n tussengerecht waarvan je stiekem denkt dat het geen straf zou zijn als er nog zo’n zelfde achteraan zou komen…