Kerstvakantie: koken of boeken?

‘Je krijgt er wel honger van, hoor’, waarschuwt de vriendelijke dame bij de receptie van museum Meermanno. Met opzet hebben we een copieus ontbijt genoten; wat wil je, als je naar ‘Aan tafel!’, een tentoonstelling over kookboeken, gaat. Het risico om van de boeken alleen al trek te krijgen hadden we dus goed ingeschat.

Dineren, aan tafel

Voor culinair geïnteresseerden is het in Den Haag, zeker in deze periode, nog aantrekkelijker dan anders. Als smaakvolle amuse voorafgaand aan een bezoek bij klassiekers als Des Indes
of bijvoorbeeld Indonesisch restaurant Garoeda kunt u uw hart ophalen bij twee tentoonstellingen. ‘Nederland dineert’ is te zien tot 28 februari 2016. ‘Aan tafel! tot en met 31 januari 2016.

Zeker in verband met de einddata kiezen we voor Meermanno, dichtbij Den Haag centraal. Verdeeld over zes zalen van het voormalige woonhuis duiken we onder in een wereld van boeken; de tijdelijke tentoonstelling over al dan niet handgeschreven kookschriften en receptenboeken. Van het eerste in Nederland gedrukte kookboek (1593) tot huishoudschooluitgaven, kookboeken behorend bij bepaalde merken gasfornuizen, oorlogs- en militaire kookboeken, reclame-uitgaven van bepaalde producten tot moderne glossy’s. En, nooit eerder gezien, een twitter-kookboek.

Flipje, Jamie, Popeye en Barbie

Ik kom oude bekenden tegen als mijn eerste en nog steeds favoriete ‘Kook nu eens zelf Indisch en Chinees’ van Nique Van Der Werff-Wijsman, met illustraties van Jaap Vegter. Ik zie ‘Ick will wat Feinet’ van La Dietrich. Er zijn kookboeken van Pooh, van Flipje, van Alice in Wonderland. Ik zie uitgaven van Calvé, Kwatta, Dr. Oetker en Honing. Er zijn boeken van, ik strooi zeer, zeer willekeurig met wat namen: Roald Dahl, Sophia Loren, Mies Bouwman, van Jamie Olivier, Julia Child, Claudia Roden, Martine Wittop Koning, Pellegrino Artusi, Cas Spijkers en Werumeus Buning. Deze laatste werd door auteur en cultuurcriticus Menno ter Braak geroemd als onder meer ‘culinair avonturier, theoreticus der sauzen en koning der kazen’. Er is de echte Aaltje, boek voor de ‘volmaakte en zuinige keukenmeid’ maar ook het uit 1958 nog steeds lezenswaardige ‘Koken en braden met Barbie’.
Natuurlijk is Wina Born er meermaals, zijn er diverse uitgaven van Wanée, uiteraard zie ik meerdere drukken van het Haagse Kookboek (eerste druk 1934). Wat een verzameling, wat een feestje, werkelijk. En natuurlijk is het onmogelijk compleet te zijn. Wat we wel jammer vinden is dat er geen enkel exemplaar aanwezig is van ‘Het nieuwe kookboek’ geschreven door de dames Gorter en De Jonge. Dit kookboek verscheen al in 1909 en was tot 1949 goed voor zeventien drukken.

Zes smakelijke zalen

Meermanno heeft de verzameling meer geordend dan mijn enthousiaste opsomming wellicht doet vermoeden. In de ‘zes smakelijke zalen’, zoals het museum het zelf noemt, is alles keurig ondergebracht. Gekozen thema’s zijn: ‘Het koken van toen’, ‘Koken met beleid’, ‘Grenzeloos koken’, ‘Koken met sterren’, ‘Feestelijk koken’ en ‘Koken met kinderen’. Zeker deze laatstgenoemde zaal is, en echt niet alleen voor de kids, zeer de moeite waard; niet eens alleen omdat er ook dingen gedaan kunnen worden.
Een aangenaam plekje vind ik in de kleine tussenserre bij de negen internationale diverse kookfilms. Die tegelijk afspelen, prachtig. Voor een andere bezoeker die even aan het kleine tafeltje er tegenover plaatsneemt, is het te druk. Ik vind het juist een rustpunt na alle boeken en bijbehorende informatie die ik de afgelopen uren heb opgenomen. Heerlijk kijken naar negen schermen. Een mooie afsluiting van een onvergetelijke middag. Behalve dat de openingstijden het niet toelaten, moet het Gemeentemuseum nog even wachten. Tot de kerstvakantie, of tot volgend jaar.

Kip, zuurkool, pannenkoeken

Tegen de collega van de inmiddels vertrokken dame bij de balie geef ik de boodschap door dat ze gelijk had: ik krijg ondertussen trek. Ik heb zin in gebraden kip, in zuurkool, in patat, in verse tomatensoep, in gebakken forel, in een pannenkoek en in nog veel meer; in bijna alles. Alleen één ding weet ik zeker: ik wil niet naar Des Indes. Daar heb ik namelijk ooit dusdanig fantastisch gedineerd, dat ook het restaurant zelf dat waarschijnlijk niet kan overtreffen. Er zit maar een ding op. Gewoon, naar huis. En daar kijken wat er ook alweer in de koelkast was.

Mooie, veilige, gezonde en smakelijke feestdagen; al of niet - deels - in Den Haag.