Onze culinaire toekomst

Een mens lijdt dikwijls het meest, door het lijden dat hij vreest

Of het nu oogsten zijn die verloren gaan door droogte of juist te veel regen, het naderende tekort van chocolade, de slechte behandeling van boeren in ontwikkelingslanden, duurzaam vlees dat toch niet duurzaam blijkt te zijn, of het herhaaldelijk aangehaalde feit dat veel eten vol zit met (ongezonde) additieven: er komt maar geen einde aan deze reeks negatieve berichten. Het lijkt een kwestie van tijd tot iedereen doodziek, depressief en moddervet is... maar toch een hongerdood zal sterven. Maar is het allemaal wel echt zo zwart-wit? Mij lijkt het vooral een (broodnodige) wake-up-call.

Zitten we nog in de ontkenningsfase?

Er zijn veel critici die bovenstaande problemen niet zomaar als waarheid erkennen. Als ons eten zo ongezond is, hoe kan het dan dat mensen gemiddeld steeds ouder worden? Als er zo weinig eten is, hoe kan het dan dat er steeds minder mensen honger lijden? Ik zou deze beweringen ook niet zomaar accepteren. Deden we dat wel, dan zouden we nu waarschijnlijk nog steeds geloven dat de wereld plat is.

Tegelijkertijd lijkt het me niet veel beter om te denken “als ik het niet kan zien, dan bestaat het niet”, zoals bijvoorbeeld vaak voorkomt bij de discussie over het al dan niet opwarmen van de aarde. Dergelijke discussies laat ik liever over aan de wetenschappers die er continu mee bezig zijn, maar of het nou over klimaatveranderingen of voedselproblemen gaat, mij lijkt het beter om te voorkomen dan te genezen.

Kunnen we het verleden wel loslaten?

Wij als mensen praten graag over veranderingen, persoonlijke groei, gezonder en wijzer worden... zolang het gras morgen maar groener is dan vandaag. Maar laten we heel eerlijk zijn: de meeste mensen houden niet zo van verandering. Al gaan we naar de duurste sterrenrestaurants die ons land rijk is, al komen we in de meest exotische landen met hun vaak even exotische delicatessen, uiteindelijk eten velen van ons stiekem toch liever een frietje met mayo of een ouderwetse pizza.

We moeten er niet aan denken dat er een tijd komt waarin dit soort simpele gerechten niet meer verkrijgbaar zijn. Stel je voor dat over 20 jaar de laatste snackbarretjes sluiten! Het lijkt misschien onwerkelijk, maar als er nu al te weinig chocolade is, wat is dan het volgende? Te weinig vlees omdat het alleen nog maar duurzaam mag zijn, te weinig aardappelen voor die heerlijke frietjes omdat de oogst mislukt, of zal het allemaal anders moeten omdat onze gezondheid belangrijker is dan ons (kortstondige) genot? Die frietjes gaan we dan toch wel verliezen, want of de oogst nou mislukt of niet, frieten (aardappelen) bevatten veel snelle koolhydraten en verzadigde vetten, en lijken daardoor erg ongezond te zijn.

Insecten als culinaire toekomst?!

Nu lijkt het natuurlijk allemaal heel vervelend, en ik kan me goed voorstellen dat sommige lezers inmiddels liever als een struisvogel de kop in het zand steken, dan verder te lezen. Maar is het allemaal zo erg, of is er misschien toch nog hoop op een toekomst waarin we weliswaar gezonder en bewuster eten, maar er daarom niet perse minder van hoeven te genieten? We hebben het allemaal wel meegekregen: vanaf nu gaan we een periode tegemoet waarin hamburgers meelwormburgers worden, waarin kipnuggets bugnuggets worden, en als we daar geen zin in hebben, dan rest ons niets anders dan op een houtje te bijten. Smakelijk!

Mijn eerste reactie op dergelijke verhalen is bepaald niet positief van aard. Ik moet er niet aan denken om dit soort wezens te moeten eten, laat staan als vervanging van een goede hamburger. Nee, ik kan niet met de gedachte leven dat dat ooit normaal wordt. Natuurlijk is mijn reactie niet erg rationeel, maar kijk hoe die beesten er uit zien! Wie heeft daar nou zin in?

Ook ethisch gezien roept het voor mij vraagtekens op: één koe levert omgerekend zo’n 240 kilogram vlees op (zie info op Grutto: ongeveer 32 pakketten van 7,5 kg). Daar kan je dus heel wat burgers van maken. En een meelworm? Die weegt bijna niets, dus ga er maar van uit dat er tientallen (zo niet honderden) meelwormen nodig zijn voor één burger.

Wat mij betreft mag Jumbo zelf gaan genieten van hun gezonde en duurzame meelwormburgers, ik pas er liever voor.

Smakelijke doch duurzame alternatieven

Gelukkig zijn er nog wel wat andere alternatieven. Het meest voor de hand liggende alternatief is natuurlijk vegetarisch (waarschijnlijk zelfs veganistisch) te gaan eten. Mijn ervaringen op dat gebied zijn nog vrij beperkt, maar tot zover moet ik -tot mijn grote verbazing- erkennen dat het me allemaal best meeviel. Thuis eet ik wel vaker “Vegan Kipstuckjes”, en hoewel het voor mij nog enigszins aandoet als rubber met een kip-smaakje, raak ik er steeds meer aan gewend en vind ik het best lekker. Mijn ouders vinden het zelfs lekkerder dan echte kip.

Ik ben met mijn zus Cynthia (Gastblogger bij Eet.nu en een echte veganist) ook wel eens een “Dutch Weed Burger” gaan eten bij Biogondisch in Breda. Dat ding was hartstikke groen, maar ook hartstikke lekker. Ik eet graag burgers, en meestal “gewoon” van vlees, maar deze burger was absoluut voor herhaling vatbaar. Geloof me, daar kan McDonalds niet tegen op. Ik was met stomheid geslagen, dat kan ik je wel vertellen.

Recentelijk heeft ze me ook nog weten te overtuigen om eens een veganistische Chinees (Loving Hut) in Maastricht te bezoeken. Ik zag het niet zitten hoor, ik bedoel een veganistische burger oké, maar veganistische Chinees? Ja tuurlijk, geloof je het zelf ook nog? Nou, mijn recensie spreekt verder voor zich, maar laat ik het nog maar eens herhalen: dit was gewoon goed. Mijn gedachten vooraf balanceerden tussen “het zal wel vooral naar groente smaken”, “het zal wel gewone Chinees zijn, maar dan zonder de dingen die ik lekker vind” en “Chinezen kunnen dan wel alles kopiëren, maar een veganistische kopie van hun eigen eten, dat gaat ze niet lukken”. Toegegeven, dat laatste is ze ook niet helemaal gelukt, want er was wel een merkbaar verschil. Maar het was zeker niet minder lekker dan gewone Chinees. Ik heb vooral het idee dat mijn maag hier minder moeite mee had dan met gewone Chinees. Erg genoten, maar dan zonder de “rekening”, zeg maar. Nogmaals bedankt voor deze ervaring, zus!

Als het echt niet anders kan...

Hoe goed die Chinees en die Weedburger ook waren, ik eet gewoon graag een mals biefstukje, een ouderwetse burger, of een lekker stukje vis. Ik zie steeds meer alternatieven komen, maar ik weet nog niet zo goed of ik het oude vertrouwde vlees wel los wil laten. Zo ben ik opgegroeid, zo ben ik groot geworden. En aangezien ik soms wel wat autistische trekjes kan hebben, sta ik des te minder open voor grote veranderingen.

Daarom ben ik ook zo blij dat wetenschappers niet alleen graag discussiëren over wel of geen Global Warming, maar zo nu en dan ook met geweldige uitvindingen en ontwikkelingen komen. Zoals Neêrlands eigen Mark Post van de Universiteit van Maastricht. Het kostte dan wel 250.000 dollar per 100 gram, maar een hamburger van kweekvlees zou zomaar de oplossing voor de toekomst kunnen zijn. Dan kan je er meteen voor zorgen dat er geen rare ziektes in zitten, dat verschillende vleessoorten niet gemengd raken, dat er geen verzadigde vetten in zitten (wat dat betreft was dit een heel goed begin: “Er zit geen vet in.”) en wellicht kunnen ze meteen meer vitaminen en eiwitten toevoegen.

Zelf roep ik al jaren dat het - uiteindelijk - mogelijk moet zijn om een appelboom zodanig (genetisch) te manipuleren, dat er kant en klare biefstukken aan groeien. Laten we hopen dat Walt Disney gelijk had toen hij zei “If you can dream it, you can do it.”.

Leg je roze bril maar vast klaar!

Hoe onze culinaire toekomst eruit zal zien, dat weten we allemaal nog niet. Maar er is dus nog hoop op een toekomst waarin eten een plezier is, niet enkel een noodzaak. Of we nou insectenburgers gaan eten, massaal veganistisch worden of biefstukken en hamburgers aan de bomen gaan zien groeien… dat valt allemaal nog te bezien. Maar gelukkig zijn er steeds meer redenen om te geloven dat wij, de mensheid, ook deze veranderingen op een positieve manier kunnen doorstaan.

Als we allemaal wat bewuster gaan eten, ons openstellen voor veranderingen en vooral proberen zelf een steentje bij te dragen, dan kunnen we gewoon blijven genieten, worden we allemaal gezonder en kunnen we meteen de honger op de wereld oplossen. Het lijkt misschien nog ver weg, maar als je goed oplet, dan zal je merken dat de oplossing veel dichterbij is dan je ooit had durven dromen!